برای اطمینان از عملکرد صحیح و نرمی حرکت خودرو، فرآیند بالانس چرخ خودرو یکی از مراحل مهم پیش از نصب لاستیک‌هاست. در این فرآیند، وزنه‌های کوچکی در نزدیکی لبه چرخ‌ها قرار داده می‌شوند تا توزیع وزن تایر به صورت یکنواخت انجام شود و در نتیجه هنگام چرخش، خودرو دچار لرزش نشود.
این عمل که به نام بالانس چرخ ماشین شناخته می‌شود، تاثیر مستقیمی بر کیفیت رانندگی و جلوگیری از لرزش و ناپایداری خودرو دارد. پس از تکمیل مرحله بالانس چرخ خودرو ، عملیات تراز تایر انجام می‌شود که هدف آن، توزیع صحیح وزن خودرو بر روی چرخ‌ها است.
این تراز کردن چرخ‌ها باعث می‌شود تا خودرو بدون انحراف یا لرزش حرکت کرده و رانندگی ایمنی را تجربه کنید. بالانس چرخ به شما کمک می‌کند تا در طول مسیر، لاستیک‌ها به طور یکنواخت کار کنند و مانع از خرابی زودرس آن‌ها شود.
بالانس چرخ ماشین همچنین نقشی کلیدی در حفظ تعادل و ثبات خودرو در حین رانندگی دارد. با تقسیم درست وزن خودرو بر روی چرخ‌ها، این فرآیند از هرگونه عدم تعادل در هنگام رانندگی جلوگیری می‌کند.
به طور خلاصه، بالانس چرخ خودرو نه تنها به بهبود عملکرد کلی خودرو کمک می‌کند بلکه باعث افزایش طول عمر لاستیک‌ها و کاهش مصرف سوخت نیز می‌شود.
تعمیر انواع خودرو تویوتا
انواع بالانس چرخ خودرو
بالانس چرخ خودرو به دو روش مختلف انجام می‌شود که هر کدام بسته به شرایط خاص لاستیک و چرخ، می‌تواند مشکل عدم تعادل را برطرف کند.
- بالانس استاتیک در مواقعی که عدم تعادل چرخ خودرو جزئی است، از روش بالانس استاتیک استفاده می‌شود. این روش ساده‌ترین و سریع‌ترین تکنیک برای رفع مشکل است. مراحل بالانس استاتیک به این صورت انجام می‌شود:
- ابتدا چرخ خودرو روی دستگاه مخصوصی قرار می‌گیرد.
- سپس مکانیک چرخ را به‌صورت عمودی می‌چرخاند تا توزیع وزن چرخ بررسی شود.
- در این حالت، قسمت سنگین چرخ به سمت پایین می‌چرخد.
- مکانیک با تشخیص بخش سنگین چرخ، وزنه‌ای سبک (معمولاً کمتر از ۱.۵ کیلوگرم) به رینگ اضافه می‌کند تا تعادل برقرار شود.
- پس از این مرحله، دوباره چرخ چرخانده می‌شود تا اطمینان حاصل شود که بالانس چرخ خودرو به درستی انجام شده است.
- بالانس دینامیک بالانس دینامیکی یکی دیگر از روش‌های متداول برای بالانس چرخ ماشین است. این روش با استفاده از دستگاه‌های کامپیوتری پیشرفته انجام می‌شود که قادر به تشخیص دقیق نقص‌های وزنی در چرخ هستند. در بالانس دینامیکی:
- چرخ و لاستیک خودرو روی دستگاه قرار می‌گیرند.
- سپس دستگاه چرخ را با سرعتی بین ۱۶ تا ۹۶ کیلومتر در ساعت می‌چرخاند.
- حسگرهای دقیق دستگاه تمامی نقص‌های وزنی را در سه محور اصلی شناسایی می‌کنند.
- پس از تشخیص نقاط نامتعادل، دستگاه محل و وزن مناسب برای قرار دادن وزنه‌ها را مشخص می‌کند.
- در نهایت، وزنه‌های مناسب به لبه‌های داخلی یا خارجی رینگ چرخ اضافه می‌شوند تا بالانس چرخ خودرو به‌درستی برقرار شود.
- برای اطمینان از دقت بالانس، چرخ بار دیگر با سرعت بالا چرخانده می‌شود و نتایج بررسی می‌گردد.
در هر دو روش، هدف اصلی بالانس چرخ خودرو این است که توزیع وزن بین چرخ‌ها به‌طور دقیق و یکنواخت انجام شود. اگر چرخ‌ها به درستی بالانس نشوند، می‌تواند موجب لرزش فرمان، ساییدگی نامتوازن لاستیک‌ها و حتی افزایش مصرف سوخت شود.
بالانس صحیح چرخ خودرو نه‌تنها به بهبود کیفیت رانندگی کمک می‌کند، بلکه باعث افزایش عمر لاستیک‌ها و بهبود عملکرد خودرو در سرعت‌های بالا می‌شود.
علائم بالانس نبودن چرخ خودرو
نبودن بالانس چرخ خودرو می‌تواند مشکلات مختلفی را برای راننده و خودرو ایجاد کند. این مشکلات به راحتی قابل شناسایی هستند و در صورتی که چرخ‌ها بالانس نباشند، عوارض متعددی نمایان می‌شوند.
- لرزش و عدم ثبات در فرمان یکی از مهم‌ترین نشانه‌های بالانس نبودن چرخ خودرو، لرزش فرمان است. این لرزش بیشتر در سرعت‌های خاصی، مثلاً بین ۸۰ تا ۹۰ کیلومتر بر ساعت، خود را نشان می‌دهد. در این سرعت، اگر چرخ‌های خودرو بالانس نباشند، لرزش شدیدتر می‌شود و پس از آن، در سرعت‌های بالاتر این لرزش کاهش می‌یابد. علت این امر آن است که توزیع وزن در چرخ‌ها نابرابر است و موجب می‌شود که خودرو ناپایدار شود.
- سختی در هدایت خودرو لرزش فرمان به دلیل نبودن بالانس چرخ خودرو ، می‌تواند کنترل خودرو را مشکل‌ساز کند. هدایت خودرو با فرمان لرزان باعث می‌شود راننده احساس کند که ماشین به درستی هدایت نمی‌شود، و این مشکل در سرعت‌های بالا بیشتر نمایان می‌شود.
- سایش نامتوازن و سریع آج لاستیک یکی دیگر از نشانه‌های بالانس نبودن چرخ خودرو، سایش ناهموار آج لاستیک است. اگر توزیع وزن بین چرخ‌ها متوازن نباشد، لاستیک‌ها به طور نامساوی ساییده می‌شوند. برای تشخیص این مشکل، می‌توان به آج لاستیک‌ها نگاه کرد. اگر فقط بخش‌هایی از لاستیک فرسوده شده و سایر بخش‌ها سالم مانده باشد، یعنی چرخ‌ها بالانس نیستند.
- ایجاد صدا و خرابی در سیستم تعلیق بالانس نبودن چرخ خودرو می‌تواند روی سیستم تعلیق و یاتاقان‌ها نیز تاثیر منفی بگذارد. یاتاقان‌ها که برای چرخش روان چرخ‌ها طراحی شده‌اند، تحت فشار اضافی قرار می‌گیرند و ممکن است در سرعت‌های بالا صدای ناهنجاری از چرخ‌ها شنیده شود. همچنین کمک‌فنرها نیز نمی‌توانند عملکرد موثری داشته باشند و خودرو به طور کلی ناپایدار می‌شود.
- افزایش مصرف سوخت چرخ‌هایی که به دلیل بالانس نبودن ناهماهنگ می‌چرخند، انرژی بیشتری برای چرخش نیاز دارند. این امر منجر به افزایش مصرف سوخت می‌شود، چرا که موتور برای جبران این ناهماهنگی باید بیشتر کار کند. بنابراین، بالانس چرخ خودرو نه تنها به بهبود کیفیت رانندگی کمک می‌کند، بلکه باعث کاهش مصرف سوخت و افزایش کارایی خودرو نیز می‌شود.
معایب بالانس نبودن چرخ خودرو
رانندگی با چرخ‌هایی که بالانس چرخ خودرو به‌درستی انجام نشده باشد، پیامدهای نامطلوبی دارد که یکی از آن‌ها سایش سریع و نامتقارن آج لاستیک‌ها است. اگر به این موضوع توجه نشود، عمر لاستیک‌ها به‌شدت کاهش می‌یابد و هزینه‌های تعویض لاستیک افزایش می‌یابد. این مشکل می‌تواند موجب خرابی زودهنگام لاستیک‌ها و کاهش کارایی خودرو شود.
از دیگر مشکلاتی که به دلیل عدم بالانس چرخ خودرو ایجاد می‌شود، آسیب به یاتاقان‌ها و اجزای سیستم تعلیق است. چرخ‌های نامتعادل به‌طور مداوم در حین حرکت تمایل به پریدن و لرزش دارند و این موضوع فشار زیادی بر سیستم تعلیق وارد می‌کند.
به‌مرور زمان، این فشار باعث خرابی اجزای مهم خودرو شده و می‌تواند هزینه‌های بالای تعمیرات را به‌دنبال داشته باشد. یاتاقان‌های خودرو که مسئول حرکت نرم چرخ‌ها هستند، تحت تأثیر این لرزش‌ها قرار می‌گیرند و ممکن است دچار آسیب شوند.
همچنین، بالانس نبودن چرخ خودرو باعث ایجاد لرزش‌های زیادی در هنگام رانندگی در جاده‌ها و به‌ویژه بزرگراه‌ها می‌شود. این لرزش‌ها علاوه بر کاهش راحتی و آرامش سرنشینان، می‌تواند خطراتی جدی برای ایمنی خودرو به همراه داشته باشد. ناپایداری خودرو در سرعت‌های بالا می‌تواند کنترل آن را دشوار کند و باعث بروز حوادث ناگوار شود. بنابراین، بالانس چرخ خودرو یکی از ضروری‌ترین اقدامات برای حفظ ایمنی و سلامت خودرو است.
